In december 2022 heeft het Zorginstituut Nederland (ZiN) autologe hematopoëtische stamceltransplantatie (aHSCT) bij patiënten met multiple sclerose (MS) beoordeeld. Het ZiN heeft vervolgens geconcludeerd dat aHSCT bij volwassen patiënten (18-55 jaar) met zeer actieve relapsing-remitting (RR)MS ondanks adequate behandeling met ten minste één van de hoog effectieve disease modifying therapies (DMTs) gedurende ten minste 6 maanden, voldoet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’ en dat aHSCT behandeling bij deze indicatie behoort tot de te verzekeren prestaties van de Zorgverzekeringswet.
Werkwijze aHSCT in Nederland
Er is een landelijke indicatiecommissie opgesteld die de indicatie aHSCT zal evalueren. De behandelend neuroloog kan de patiënt (indien deze voldoet aan de opgestelde criteria) verwijzen naar het MS Centrum van één van de volgende ziekenhuizen: Amsterdam UMC (locatie VUMC), het St Antonius ziekenhuis, Erasmus MC, Alrijne ziekenhuis of het Rijnstate ziekenhuis. Aldaar wordt patiënt als second opinion beoordeeld en daarna ingebracht in de landelijke indicatie commissie. Uitvoeren van aHSCT voor MS zal in eerste instantie alleen plaatsvinden in twee hoog gespecialiseerde centra: het Amsterdam UMC en het St Antonius ziekenhuis.
Er zijn indicatiecriteria en inclusiecriteria opgesteld voor vergoeding van aHSCT voor RRMS in Nederland.
Patiënteninformatie
Voor mensen met MS die ziekteactiviteit houden ondanks behandeling met een hoog effectieve MS therapie, kunnen naast aHSCT alternatieve strategieën aangewend worden. Een patiënt dient hierover geïnformeerd te worden en samen met haar/zijn behandelend neuroloog geïnformeerd een keuze te maken. De modulaire richtlijn multiple sclerose van de NVN biedt handvatten om dit te bespreken.
Ook is er een patiënten informatiebrief opgesteld waarin staat uitgelegd wat aHSCT inhoudt bij MS-patiënten en wat de risico’s zijn.